BAŞARILI EMZİRMEDE 10 ADIM
1. Kuruluşta çalışan tüm sağlık görevlilerine düzenli olarak iletilen yazılı bir emzirme politikası oluşturmak
2. Bu politikayı yürütmek için gerekli becerileri tüm sağlık görevlilerine kazandırmak üzere eğitmek
3. Tüm hamile kadınları emzirmenin yararları ve uygulaması hakkında bilgilendirmek
4. Annelere doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde emzirmeye başlamaları için yardım etmek
5. Annelere nasıl emzireceklerini göstermek, bebeklerinden ayrı kalsalar da emzirmeyi nasıl sürdüreceklerini öğretmek
6. Tıbbi bir gereksinme olmadıkça yeni doğana anne sütü dışında herhangi bir yiyecek ya da içecek vermemek
7. Anne ve bebeğin 24 saat aynı odada kalmasını sağlamak
8. İsteğe bağlı emzirmeyi özendirmek
9. Anne sütü ile beslenen bebeklere biberon veya yalancı emzik vermemek
10. Anneleri, taburcu olduktan sonra da emzirmeye devam edebilmeleri, karşılaşabilecekleri sorunları çözebilmeleri ve bebekleri ile kendilerinin kontrollerini yaptırabilmeleri için başvurabilecekleri sağlık kuruluşları hakkında bilgilendirmek.
Aile sağlığı merkezindeki bölümler risk durumlarına göre tanımlanmıştır. Buna göre; Yüksek Riskli Alanlar: Müdahale odası, laboratuvar (sterilizasyon ünitesi). Orta Riskli Alanlar: Bekleme salonu, poliklinik odaları, aşılama ve bebek/çocuk izlemleri odası, gebe izlem ve aile planlaması odası, bekleme salonu, tuvaletler. 2. Temel İlkeler: a. Temizlik, temizden kirliye doğru yapılır. b. Temizlik malzemeleri her bölüm için farklıdır. c. Temizlik, hareketlilik başlamadan önce veya bittikten sonra yapılır. d. Temizlenecek alana göre bez rengi ve kova belirlenmiştir. e. Temizlik bitiminde malzemeler uygun şekilde yıkanıp kurutulur. f. Temizlik malzemeleri kova içinde ve ıslak bırakılmaz. g. Temizlik maddeleri ve dezenfektanlar birbiri ile karıştırılmaz. h. Tuvaletler en son temizlenir. i. Kuru süpürme, silkeleme yapılmaz. j. Temizlik/dezenfektan çözeltileri aşırı kirlendiğinde, 2-3 odada kullanıldıktan sonra değiştirilmelidir. 3. Yüksek Riskli Alanların Temizliği: a. Bu alanların temizliği dezenfektanlı solüsyon ile yapılır. b. Oda temizliği için kullanılacak temizlik malzemeleri odaya taşınır. c. “El yıkama talimatı”na göre eller yıkanır ve tek kullanımlık eldiven giyilir. d. Çöpler “atık yönetimi talimatı”na göre toplanır. e. Çöp kovaları dezenfekte edilir ve temiz poşet yerleştirilir. f. Yüzeylerin dezenfeksiyonu için solüsyon hazırlanır. g. Masa, dolap vb. yüzeyler silinir, kurulandıktan sonra eşyalar yerine konulur. h. Cam kenarları, kapı kolları, sandalye vb. yüzeyler silinir. i. Tüm alet ve gereçlerin tozu alınır. j. Toz alma işleminde hav bırakmayan nemli bez kullanılır. k. Muayene masaları 1/100 çamaşır suyu ile silinir. (Görünür kirlenme varsa, 1/10 çamaşır suyu kullanılır). l. Dezenfektanlı solüsyona batırılmış paspas ile oda zemini iki kez silinir, paspas ve kullanılan malzemeler temizlenir, kurutulur. m. Atık kovaları riskli infeksiyöz materyalle kontamine olduysa 1/100 çamaşır suyuyla dezenfekte edilir. n. Diğer bir odaya geçmeden önce eldiven çıkarılır, eller yıkanır, temizlik bezleri değiştirilir. GENEL TEMİZLİK TALİMATI 4. Orta Riskli Alanların Temizliği: a. Bu alanların temizliği su ve deterjanla yapılır, dezenfektan kullanılmaz. b. Temiz alandan kirli alana doğru her yer sabunlu su ile silinir. c. Tek kullanımlık eldiven kullanılarak, çöpler günde en az bir kere “atık talimatı”na göre toplanır. Çöp kovaları görünür kir varlığında hemen, periyodik olarak ise haftada bir kere yıkanıp durulanır. d. Atık kovaları riskli infeksiyöz materyalle kontamine olduysa 1/100 çamaşır suyuyla dezenfekte edilir. e. Muayene masaları 1/100 çamaşır suyu ile silinir. (Görünür kirlenme varsa, 1/10 çamaşır suyu kullanılır). f. Lavabolar günlük temizlenir. g. Pencere kenarı ve kapı kolları günlük temizlenir. h. Cam ve kapılar haftada bir silinir. i. Duvarlar, kapı, kapı çevresi ve pencere çevrelerine gerektiğinde ıslak temizlik veya leke temizliği yapılır. j. Zemin, deterjanlı su ile, kirlendiğinde ve günlük olarak paspaslanır. Oda zeminlerindeki kaba kirler çekçek ile temizlenir. k. Bütün işlemler toz kaldırmadan yapılır. l. Tuvalet temizlenirken sifon çekilir, toz deterjanla fırçalanır. m. Tuvalet zemini en son temizlenir. n. Tuvalet temizliği günde üç kez kontrol edilerek, çizelge onaylanır. 5. Kan ve Vücut Sıvıları Döküldüğünde Yapılacak Temizlik: a. Tek kullanımlık eldiven giyilir. b. Kan ve vücut sıvıları döküldüğünde beklemeden hemen kağıt havlu ile kaba kiri alınır, kirli alan dezenfektanla ıslatılır, kağıt havlu ile temizlenir, atıklar kırmızı poşete atılır. Sonra dezenfektanlı ıslak paspas yapılır. c. 1/10 çamaşır suyu ile silinir, temiz su ile durulanır. d. İşlem sonrası paspas dezenfekte edilir, eller yıkanır. 6. Özel gereçlerin Temizliği: a. EKG cihazı gibi özel gereçlerin temizliğinde, o aleti kullanan personel görev alır.
TUVALET TEMİZLİK TALİMATI
1. AMAÇ : Aile Sağlığı Merkezimizdeki tuvaletlerin doğru ve etkin temizliğinin yapılması.
2. KAPSAM : Alt ve üst kattaki kadın ve erkek tuvaletlerini kapsar.
3. TUVALETLERiN TEMiZliĞi
3.1 Tüm kâğıt ve sabun stokları kontrol edilir. Eksik tuvalet kağıtları ve havlu peçeteler tamamlanır.
3.2 Sıvı sabun kapları boşaldıkça üzerine ilave yapılmaz. Kaplar mekanik olarak temizlenip, dezenfekte edildikten sonra yeni sabun doldurulur.
3.3 Önce sifon çekilir.
3.4 Klozet içerisi toz deterjan dökülerek tuvalet fırçası ile fırçalanır.
3.5 Klozet çevresi ayrı bir temizlik bezi ile silinir.
3.6 Silme işlemi bittiğinde durulama yapılır.
3.7 Tuvalet zemini en son temizlenir.
3.8 Tuvalet temizliğinde kullanılan temizlik malzemeleri başka bir alanda kesinlikle kullanılmaz.
3.9 Tuvalet temizliği günde 3 kez yapılarak çizelgeye işlenir.
3.10 Tuvalet temizlik çizelgesi kontrol edilerek onaylanır.
3.11 Her ay sonunda çizelge yenilenerek eskisi kontrol eden tarafından dosyalanır.
A) YANGINA KARŞI AŞAĞIDAKİ ÖNLEMLERİ ALINIZ.
1. BİNANIZDAKİ BACA VE BORULARI ZAMANINDA TEMİZLEYİNİZ. 2. SİGARANIZI İYİCE SÖNDÜRÜP SİGARA TABLASINA ATINIZ. 3. ÇATI ARALARINA ELEKTRİK TESİSATI ÇEKMEYİNİZ. BURALARDA YANICI, PARLAYICI, PATLAYICI MADDE BULUNDURMAYINIZ. 4. İZİNSİZ ELEKTRİK OCAĞI, SOBASI VE GAZLI OCAK KULLANMAYINIZ. 5. ELEKTRİK VE GAZ TESİSATI İŞLERİNİ MUTLAKA EHLİYETLİ KİŞİLERE YAPTIRINIZ VE BU TESİSATIN FENNİ MUAYENESİNİ MUTLAKA YAPTIRINIZ. 6. ELEKTRİK TESİSATINA YETERLİ GÜÇTE OTOMATİK SİGORTA TAKTIRINIZ. 7. YANGIN SÖNDÜRME CİHAZ VE MALZEMELERİNİ HER AN KULLANIMA HAZIR HALDE BULUNDURUNUZ. 8. MESAİ BİTİMİNDE BÜTÜN ODALARI KONTROL ETTİRİNİZ. 9. ARŞİV VE AMBARLARDA SOBA KULLANMAYINIZ. 10. SİGARA İÇİLMESİ YASAK OLAN YERLERE UYARI LEVHALARI ASTIRINIZ VE BU YASAĞA UYULUP UYULMADIĞINI DENETLEYİNİZ. 11. BÜTÜN PERSONELİ YANGIN VE YANGIN SÖNDÜRME KONULARINDA EĞİTİNİZ. 12. YANGIN KAÇIŞ YOLLARINI KULLANILIR HALDE TUTUNUZ
B) YANGIN ANINDA AŞAĞIDAKİ İŞLEMLERİ YAPINIZ.
1. TELAŞLANMAYINIZ, YANGINI ÇEVRENİZE VE SORUMLU KİŞİLERE DUYURUNUZ. (ÇAN, ZİL, ALARM, SES V.B. İLE) 2. EN KISA VE DOĞRU OLARAK ADRESİ, YANGIN CİNSİNİ (BİNA, BACA, AKARYAKIT, ELEKTRİK, MOTORLU ARAÇ VB.) BELİRTMEK SURETİYLE İTFAİYEYE (TEL:110) HABER VERİNİZ. 3. KENDİNİZİ VE BAŞKALARINI RİSKE ATMADAN YANGININ YAYILMASINI ÖNLEMEK İÇİN KAPI VE PENCERELERİ KAPATINIZ. YANICI MADDELERİ UZAKLAŞTIRINIZ. ZEMİNE ULAŞMAMIŞ ASANSÖRLER İLE YANGIN MOTOPOMPLARI VE ACİL AYDINLATMA HARİCİNDEKİ YERLERİ BESLEYEN ELEKTRİKLERİ KESİNİZ. 4. İTFAİYE GELİNCEYE KADAR ELDEKİ MEVCUT ARAÇ, GEREÇTEN FAYDALANMAK SURETİYLE YANGINI SÖNDÜRMEYE ÇALIŞINIZ. 5. ÖNCE CANLILARI SONRA KIYMETLİ EVRAK VE MALZEMEYİ KURTARINIZ. 6. BİNA YANGIN SÖNDÜRME EKİPLERİ VEYA ŞEHİR İTFAİYESİ GELİNCE ONLARIN EMRİNE GİRİNİZ. 7. HASTA VE YARALILARA ACİL İLKYARDIM YAPINIZ.